Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rehberliğinde, “Faiz Sebep Enflasyon Sonuçtur” modeli ile sürdürülen ekonomi politikaları, Türkiye’yi büyük bir yoksulluk ve enflasyon girbadına sürüklerken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından eleştirilecek adımlar atılmaya devam ediliyor.
8 Haziran 2023 tarihinde Şahap Kavcıoğlu’nun TCMB’deki görevinden alınmasıyla başlatılan süreç, piyasalara “Rasyonel politikalara dönüş” olarak sunulmuş ve Merkez Bankası, 2024 yılının ilk aylarına kadar döviz pozisyonunda dikkate değer bir toparlanma yaşamıştı.
TCMB 22 MİLYAR DOLAR REZERV SATTI
Ancak 31 Mart seçimleri öncesi hem dolar kurunda yaşanan yukarı yönlü atakların hızlanması, hem de TCMB’nin gün aşırı piyasalara yönelik milyonlarca dolarlık satışları, ekonomide yeni bir alarm durumuna neden oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in göreve başlamasının ardından -77.7 milyar dolardan -45 milyar dolara kadar düzelme gösteren TCMB net döviz pozisyonu, son bir ayda adeta tepetaklak düştü.
TCMB, piyasaları dengelemek adına 22 milyar dolarlık satış gerçekleştirirken, bu durum bir süredir devam eden KKM’yi tasfiye sürecini de sıkıntıya soktu. Ani kur artışlarını engellemek için hayata geçirilmesine karşın, Hazine’ye getirdiği ağır yük nedeniyle yaz aylarında tasfiyesine başlatılan uygulama için Bakan Şimşek, 2024 yılının sonu itibarıyla tasfiyenin tamamlanacağını işaret etmişti.
Şimşek, uygulamanın sağlıklı şekilde sonlandırılabilmesi için bir yandan da TCMB’nin döviz rezervlerini artırması gerektiğini belirtmiş olsa da, hem rezervlerde son bir ay içerisinde yaşanan 22 milyar dolara yakın düşüş hem de KKM’deki erimenin sıfır noktasına inmesi, ekonomi yönetiminde büyük bir paniğe yol açtı.
Kapalıçarşı dahil olmak üzere, piyasalardaki döviz ve altın talebinin son yılların en zirve noktasına ulaşması, Türkiye’de yeniden bir ‘ikili kur’ yaklaşamının meydana gelmesine neden olurken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından paylaşılan raporlara göre KKM’deki düşüş son üç haftada ortalama yüzde 0.65 seviyesine kadar indi.
TÜRKİYE TARİHİNDE EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR KUR KRİZİNE NEDEN OLABİLİR
Bu duruma gerekçe olarak, TCMB’nin net döviz pozisyonunda yaşanan kayıplar gösterilirken, halihazırda aylardır yürütülen tasfiye sürecine karşın KKM’de bulunan 78 milyar dolarlık dövize endeksli mevduat, dolar kuru üzerinde büyük bir tehlike oluşturmakta.
Ekonomistler, durma noktasına gelen tasfiye sürecine tepeden inme şekilde müdahale edilmesi halinde, yatırımcıların KKM’den kaçarak yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönelebileceğini, bu durumun Türkiye tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir döviz krizine neden olabileceğine dikkat çekti.
